Sześciolatek do szkoły

„Jestem pięciolatkiem, będę sześciolatkiem” – ogólna charakterystyka rozwoju dzieci pięcioletnich:

wykazują dużą samodzielność i zaradność; chętnie służą pomocą młodszym kolegom,

chętnie bawią się z innymi dziećmi, przejawiają chęć działania zespołowego,

mają duży zasób słownictwa, ich wypowiedzi są coraz bogatsze,

 zdolne do dłuższej koncentracji uwagi,

 żywo interesują się światem, wieloma dziedzinami: przyrodą, sztuką, techniką,

 wykazują „głód” ruchu, ogromną potrzebę zabawy i nauki poprzez działanie,

przechodzą od myśli do sytuacji, realizują pomysły, podejmują i wykonują zadania,

 organizują zabawy o bogatej fabule, używają w nich wielu rekwizytów,

 stopniowo przejmują kontrolę nad swoimi emocjami,

 wzrasta u nich umiejętność przestrzegania norm i zasad współżycia w grupie,

 są bardziej obowiązkowe i odpowiedzialne,

 z myślenia konkretno-wyobrażeniowo przechodzą stopniowo do myślenia słowno-

-logicznego (zaczątki myślenia abstrakcyjnego),

stopniowo zaczynają rozumieć uczucia wyższe, społeczne, estetyczne.

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego

Obszar 1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby rozumieć to, co mówią i czego oczekują;

– grzecznie zwraca się do innych (w domu i przedszkolu, na ulicy);

– przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać

w zabawach i sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych;

– w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać

skutki swoich zachowań;

– wie, że nie należy chwalić się bogactwem i dokuczać dzieciom, które wychowują się

w trudniejszych warunkach, a także, że nie należy wyszydzać i szykanować innych;

– umie się przedstawić – podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania, oraz wie,

komu można podawać takie informacje.

Obszar 2. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– umie poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby,

– właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta

po sobie;

– samodzielnie korzysta z toalety;

– samodzielnie się ubiera i rozbiera, dba o rzeczy osobiste i nie naraża ich na zgubienie

lub kradzież;

– utrzymuje porządek w swoim otoczeniu.

Obszar 3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem

artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym;

– mówi płynnie i niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji;

– uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi w ważnych

sprawach;

– w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach.

Obszar 4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– przewiduje, w miarę możliwości, jakie będą skutki czynności manipulacyjnych

na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzonych i obserwowanych zmianach);

– grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfi kuje je) i formułuje uogólnienia typu:

to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne;

– stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się może zdarzyć.

Obszar 5. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– dba o swoje zdrowie, zaczyna się orientować w zasadach zdrowego żywienia;

– dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu;

– jest sprawne fi zycznie (a jeśli jest dzieckiem mniej sprawnym ruchowo – jest sprawne

jak na swoje możliwości);

– uczestniczy w zajęciach ruchowych, zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym,

w parku, na boisku, w sali gimnastycznej.

Obszar 6. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– wie, jak trzeba się zachowywać w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc

(umie o nią poprosić);

– orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków

transportu;

– zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin i zwierząt oraz unika tych zagrożeń;

– wie, że nie można samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych

(np. środków czystości);

– próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu

i w domu; ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie.

Obszar 7. Wychowanie przez sztukę – dziecko widzem i aktorem

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– wie, jak należy się zachować na uroczystościach, np. na koncercie, festynie czy przedstawieniu,

w teatrze, w kinie;

– odgrywa role w zabawach parateatralnych, posługuje się mową, mimiką, gestem

i ruchem oraz umie używać rekwizytów (np. maski).

Obszar 8. Wychowanie przez sztukę – muzyka i śpiew, pląsy i taniec

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe, chętnie uczestniczy

w zbiorowych tańcach, śpiewie i muzykowaniu;

– dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokości dźwięków utworu muzycznego –

wyraża je przez pląsy i taniec;

– tworzy muzykę przy użyciu instrumentów perkusyjnych (i innych przedmiotów),

improwizuje ją ruchem;

– w skupieniu słucha muzyki, w tym także muzyki poważnej.

Obszar 9. Wychowanie przez sztukę: różne formy plastyczne

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– przejawia, w miarę swoich możliwości, zainteresowanie wybranymi zabytkami

i dziełami sztuki oraz tradycjami i obrzędami ludowymi ze swojego regionu;

– umie się wypowiadać w różnych technikach plastycznych i przy użyciu elementarnych

środków przekazu (np. kształty i barwy), za pomocą prostych kompozycji i form

konstrukcyjnych;

– wykazuje zainteresowanie malarstwem, rzeźbą i architekturą (także architekturą zieleni i architekturą wnętrz).

Obszar 10. Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– wznosi konstrukcje z klocków i tworzy kompozycje z różnorodnych materiałów

(np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa (potrafi ę to zrobić) i odczuwa radość

z wykonanej pracy;

– podczas majsterkowania używa – we właściwy sposób – prostych narzędzi;

– interesuje się urządzeniami technicznymi (np. używanymi w gospodarstwie domowym),

próbuje rozumieć sposób ich działania i zachowuje ostrożność przy korzystaniu z nich.

Obszar 11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych

pór roku, podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo wynikające

z pogody (np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki

w mroźną pogodę);

– wie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radiu lub telewizji (np. że będzie

padał deszcz lub śnieg, że będzie wiał wiatr) i w miarę swoich możliwości wykorzystuje

te informacje.

Obszar 12. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– umie wymieniać rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach przyrodniczych

(np. na polu, na łące, w lesie);

– wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt (przestrzeń życiowa, bezpieczeństwo,

pokarm) i wzrostu roślin (światło, temperatura, wilgotność);

– potrafi wymienić zmiany zachodzące w życiu zwierząt i roślin w kolejnych porach

roku; wie, jak człowiek może chronić zwierzęta i rośliny oraz pomóc im np. przetrwać

zimę.

Obszar 13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– liczy obiekty i rozróżnia błędne liczenie od poprawnego;

– wyznacza wynik dodawania i odejmowania, pomagając sobie liczeniem na palcach

lub innych zbiorach zastępczych;

– ustala równoliczność dwóch zbiorów i posługuje się liczebnikami porządkowymi;

– rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala położenie obiektów w stosunku

do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów;

– wie, na czym polega pomiar długości, i zna proste sposoby jej mierzenia: krokami,

stopa za stopą;

– zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku.

Obszar 14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia typu:

narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki; narysuj szlaczek, zaczynając od lewej

strony kartki;

– potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i zapamiętać

to, co jest przedstawione na obrazkach;

– układa krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, dzieli wyrazy na sylaby, wyodrębnia

głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej;

– dysponuje sprawnością rąk oraz współpracą rąk i oka potrzebną do rysowania,

wycinania i nauki pisania;

– interesuje się czytaniem i pisaniem; jest gotowe do nauki czytania i pisania;

– słucha np. opowiadań i baśni, rozmawia o nich; interesuje się książkami;

– rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często

stosowanych oznaczeń i symboli.

Obszar 15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

– wymienia imiona i nazwiska osób bliskich;

– wie, gdzie te osoby pracują, czym się zajmują;

– zna nazwę miejscowości, w której mieszka; zna ważniejsze instytucje i orientuje się

w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby (np. policjanta, strażaka);

– wie, jakiej jest narodowości, że mieszka w Polsce, że stolicą Polski jest Warszawa;

– nazywa godło i flagę państwową, zna polski hymn i wie, że Polska należy do Unii

Europejskiej;

– wie, że wszyscy ludzie mają równe prawa bez względu na narodowość, kolor skóry,

płeć.